به نقل از «جام جم آنلاین»

لااقل یک بار گلستان بخوانید

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۷۲۲۲

یکی از ایرادات بزرگ بیشتر دانش‌آموختگان دانشگاه‌های ما در این روزگار این است که آنها فارسی نوشتن را به خوبی بلد نیستند. خیلی از جوانان و حتی میانسالان امروز در زمان نگارش یک نامه ساده دچار مشکل می‌شوند. وقتی می‌خواهند نامه رسمی ‌و اداری بنویسند، آنچنان خود را در گیر و دار جملات پیچیده و عجیب و غریب گرفتار می‌کنند که خودشان هم از نوشتن پشیمان می‌شوند و وقتی هم که می‌خواهند نامه‌ای صمیمانه به یکی از آشنایان و دوستان خود بنویسند یا به او پیامی ‌بفرستند، میان احساسات خود و آنچه می‌نگارند، فاصله‌ای بعید و بزرگ احساس می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر اهل خواندن اسناد تاریخی یا نوشته‌های قدیمی ‌باشید، می‌دانید که بخش قابل توجهی از این اسناد به نامه‌های اشخاص اختصاص دارد. برخی از این نامه‌ها، نامه‌های رسمی‌ و دیوانی است و در آن احکام حکومتی قید شده است، برخی دیگر از این نامه‌ها را نامه‌های اشخاص عادی یا دست کم نه چندان مشهور و مهم به هم تشکیل می‌دهد. یک بازاری به بازاری دیگر، یک شوهر دور افتاده از زن و زندگی به همسرش، یک تاجر به دست‌اندرکاران تجارت خانه‌اش و... چیزی که در اغلب این نامه‌ها جالب توجه است، این است که حتی افراد عادی و نه چندان باسواد هم در ارائه مکنونات قلبی و احساسات خود، در بیان مقصودشان و در استفاده از زبان فارسی بخصوص بهره‌مندی از شاهد مثال‌هایی چون شعر و ضرب المثل در زمان مناسب، تبحر داشته‌اند.
شاید دلیل اصلی این تسلط و آگاهی بر زبان فارسی و راز و رمزهایش این باشد که همه آنها شاگردان سعدی بوده‌اند. می‌دانیم که نظام سنتی تعلیم و تربیت در دوره‌های پیش از مدرنیزاسیون با خواندن گلستان آغاز می‌شد. یعنی دانش‌آموزان در همان ابتدای ورود به مرحله خواندن و نوشتن، بهترین، پاکیزه‌ترین و شیرین‌ترین متن نثر فارسی را در برابر خود داشتند و بدون این‌که خود بدانند همان زمان که تازه قرار بود فارسی بیاموزند، در کلاس زیبانویسی و درست‌نویسی استاد مسلم زبان فارسی در طول تاریخ یعنی سعدی درس می‌آموختند. گلستان البته کتابی است شامل حکایت‌ها و اندرزهای اخلاقی و آموزش راه‌هایی برای درست زیستن، یعنی دانش‌آموزان دوران قدیم، همزمان هم درس اخلاق و هم درس نثر پاکیزه را در مکتب سعدی می‌آموختند. درسی هم که در کودکی آموخته شود تا پایان با انسان هست و به همین دلیل است که نسل قدیم، این‌قدر زیبا، درست و بهنجار می‌نویسد و هرچه از این سنت زیبا یعنی گلستان‌خوانی در دوران ابتدایی فاصله گرفته‌ایم، میزان احاطه نسل‌های جدید بر زبان فارسی و شیرین کاری‌های آن کمتر و کمتر شده است و در این میان، گرته‌برداری و تقلید کورکورانه رسانه‌ها از متون انگلیسی و فرانسوی و تکرار دستور زبان آنها به دست مترجمان کم‌سواد در متون رسانه‌ای و دانشگاهی، باعث شده است که نسل امروز ما تقریبا خیلی کم فارسی درست را بدانند و بنویسند. پیشنهاد ما این است که برای این‌که بتوانید خودتان این ضعف را جبران کنید و کمی‌ به راز و رمزها و زیبایی‌های فارسی‌نویسی آشنا شوید، دست کم یک بار گلستان را از اول تا آخر بخوانید. باور کنید ضرر نخواهید کرد و حال روح و جان‌تان با شیرین کاری‌های سعدی بهتر خواهد شد.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: سعدی تاریخ زبان فارسی مولانا و حافظ زبان فارسی نامه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۷۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عاشق شعر عالمگیر ایران هستم/ بهترین سوغاتی از نمایشگاه کتاب تهران

طالب آذرخش گفت: عاشق شعر عالمگیر ایران هستم و همچنین ادبیات معاصر فارسی را نیز دوست دارم. من از نمایشگاه کتاب تهران بازدید کرده و کتاب‌های شعر شاعران معاصر ایرانی را برای دوستانم سوغاتی بردم.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، طالب آذرخش شاعر ملی تاجیکستان (با تخلص آذرخش) و سردبیر نشریه «پیام سغد» است. تاکنون به قلم او کتاب‌های بسیاری به خط سیریلیک در تاجیکستان منتشر شده است. اثری هم به نام «دیوان عشق» به خط فارسی و سیریلیک دارد که گلچینی از آن توسط انتشارات خردگان در تهران با عنوان «چشم، جانم، چشم...» منتشر شده است.

او بسیار تاکید دارد که آثارش به خط سیریلیک و فارسی منتشر شوند تا کسانی که در تاجیکستان با خط فارسی آشنایی ندارند با آن آشنا شوند و فرصتی برای مقایسه پیدا کنند. همچنین برخی اشعارش نیز در چند نشریه در تهران منتشر شده است. در چندین کنگره و همایش در تهران، تبریز، اصفهان و شیراز شرکت کرده و به قول خودش این «شهر‌های عزیز» را دوست داشته است.

طالب آذرخش سابقه حضور در محافل ادبی بسیاری در ایران را دارد و کتاب شعر را بهترین سوغات از ایران می‌داند. آذرخش درباره سابقه حضورش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: خوشبختانه تجربه حضور در نمایشگاه کتاب تهران را دارم که برایم بسیار جالب بود. همچنین در چندین محفل فرهنگی از جمله محفل جشنواره فضولی نیز شرکت داشته‌ام.

وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران یک بازار بزرگ کتاب است. یکباری که حضور داشتم از صبح تا عصر نتوانستیم حتی نصف نمایشگاه را هم ببینیم. من از حضور در این نمایشگاه که به عنوان یک فروشگاه بزرگ کتاب به نظر می‌رسد بسیار شاد و مسرور شدم. کتاب‌های جالبی در این نمایشگاه دیدم.

آذرخش ادامه داد: در نمایشگاه کتاب تهران، کتاب‌های ادبیات کلاسیک را که سال‌ها آرزوی دست‌یابی و مطالعه‌شان را داشتم پیدا کردم. با ناشران گوناگونی که آثار شعرای بزرگ مثل حافظ، سعدی، فردوسی و ... را منتشر کرده‌اند، گفتگو کردم. وقتی هم که به تاجیکستان بازگشتم کتاب‌های جیبی این شاعران را به عنوان سوغات برای دوستانم آوردم.

این شاعر فارسی‌سرا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که به ادبیات معاصر ایران بسیار علاقه‌مند است، گفت: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، محل آشنایی من با آثار معاصر ادبیات ایران بود. من عاشق شعر و خصوصا شعر عالمگیر ایران هستم. با شعر معاصر ایران هم آشنایی دارم. آثار شاعرانی همچون شهریار، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه)، شاملو و ... در تاجیکستان شناخته شده است. از اینکه در نمایشگاه کتاب تهران بدون واسطه و به راحتی به این کتاب‌ها دسترسی داشتم موجب خشنودی‌ام بود.

آذرخش همچنین با اشاره به این نکته که گویش تاجیکستانی‌ها و ایرانی‌ها باهم تفاوتی ندارد، ادامه داد: ما یک زبان داریم. شعر معاصر ایران و شعر معاصر تاجیکستان یک زبان دارد که همان زبان رودکی، خیام و حکیم فردوسی است. ما همان چیزی را که شما می‌خوانید، می‌خوانیم. البته در حوزه شعر معاصر ایران شعر‌هایی هم هست که به لهجه تهرانی یا شیوه‌های متفاوت است. اما همه این‌ها به زبان فردوسی و حافظ است. ما امروز شعری که در شاهنامه می‌خوانیم در شعر معاصر تاجیک هم می‌بینیم.

وی اضافه کرد: وقتی از ادبیات ایران حرف می‌زنیم، تفاوتی بین ایران و تاجیکستان نمی‌بینیم. فقط یک ادبیات فارسی در میان است. حتی ادبیات معاصر ایران هم در تاجیکستان شناخته شده است. بسیاری از آثار رمان‌نویسان معاصر در تاجیکستان منتشر شده است. اما در تاجیکستان شاعران ایرانی بیشتر مورد اقبال عموم قرار گرفته‌اند. من در اخبار دیده بودم که یکی از کتاب‌های فاضل نظری در یک فروشگاه در تهران، فروش چند هزار جلدی داشته است. این کتاب در تاجیکستان هم به زبان سیریلیک برگردانده شده است و غزل‌های او علاقمندان خاص خودش را دارد. من سردبیر مجله «پیام سغد» در تاجیکستان هستم. ما در هر شماره از مجله شعری از هم‌زبانان ایرانی یا افغانستانی را چاپ می‌کنیم. من تاکید می‌کنم که شعر هم‌زبان خود را منتشر می‌کنیم نه شعر ادبیات ایران یا افغانستان را.

آذرخش در بخش دیگری از این گفتگو به نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بهبود دیپلماسی فرهنگی میان دو کشور ایران و تاجیکستان اشاره کرد و ادامه داد: خیلی خوب می‌شد اگر نمایشگاهی مانند نمایشگاه کتاب تهران در کشور‌های فارسی‌زبان یعنی افغانستان و تاجیکستان هم می‌داشتیم. چون در افغانستان و تاجیکستان نمایشگاه‌های صنعتی و اقتصادی مشترک و غیرمشترک بسیاری برگزار می‌شود، اما نمایشگاه کتاب نداریم. نکته دیگر این است که خیلی خوب می‌شد اگر در نمایشگاه کتاب تهران مکان معینی وجود داشت تا خوانندگان با ادیبان، نویسندگان و ناشران گفتگو و دیدار داشته باشند. من خیلی علاقه‌مندم که آثار شاعران تاجیکستانی در نمایشگاه کتاب تهران معرفی شود و در معرض دید و خرید عموم قرار گیرد. ما می‌توانیم کتاب‌هایی منتشر کنیم که یک طرف آن خط فارسی و طرف دیگر آن خط سیریلیک باشد. این موضوع به آموزش زبان فارسی کمک خواهد کرد، چون تاجیکستانی‌ها حتما باید خط فارسی را یاد بگیرند. آشنایی با خط فارسی باعث می‌شود که از گذشته خود آگاه شوند و آینده خود را ببینند. البته اگر خوانندگان ایرانی هم با خط سیریلیک آشنا شوند خیلی خوب می‌شود.

وی در پایان در پاسخ به این سوال که «چرا با وجود پیوند‌های فرهنگی و زبان مشترک میان ایران و تاجیکستان، ارتباطات فرهنگی محدودی میان دو کشور وجود دارد؟» گفت: فکر می‌کنم سرحدات و مرز‌های جغرافیایی دلیل این موضوع باشد. اخیرا قابلیتی ایجاد شد و در فضای مجازی صفحاتی پدید آمد که خوانندگان، ادیبان و شاعران ایرانی و تاجیکی با یکدیگر در تعامل باشند و مثلا یک شاعر تاجیکستانی بتواند با خواننده ایرانی طرف گفتگو قرار گیرد. چون تاجیکستانی‌ها هم به زبان فارسی سخن می‌گویند. فقط لازم است که با زبان فارسی آشنایی داشته باشند تا بتوانند از آثار شاعران ایرانی استفاده کنند. اگر رفت‌وآمد این محافل ادبی بیشتر شود شاهد نتایج بهتری هم خواهیم بود. همچنین ارسال کتاب‌های تاجیکستانی به ایران و بالعکس می‌تواند عامل مهمی برای تقویت این پیوند‌ها باشد.

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.